Zachowek
Komu przysługuje zachowek?
W pierwszej kolejności należy wyjaśnić czym ten zachowek właściwie jest. Otóż jest to uprawnienie, które ma za zadanie ochronę najbliższych krewnych spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, z ograniczeniem do tzw. zstępnych. Osobami, które mogą żądać zachowku są zatem dzieci, wnuki, małżonek i rodzice.
Kiedy zachowek przysługuje? | Radca prawny Koszalin
Zachowek przysługuje w sytuacji, gdy spadkodawca pozostawił testament, w którym pomija wymienione wyżej osoby i pozostawia cały spadek, np. najlepszemu przyjacielowi, czyli osobie de facto obcej, albo zapisuje go w testamencie tylko jednemu członkowi rodziny, np. tylko żonie, pomijając przy tym dzieci.
Zachowek przysługuje także w sytuacji, gdy jeszcze za życia spadkodawca przekazuje komuś swoje wartościowe rzeczy, np. nieruchomości w drodze darowizny. Wymienione wyżej osoby mogą wówczas domagać się zachowku od obdarowanego przez spadkodawcę. Osoby mogą żądać od osoby powołanej zamiast nich do spadku zapłaty kwoty pieniężnej i jest to taki zamiennik spadku, który należałby się im w przypadku dziedziczenia ustawowego, czyli bez testamentu.
Ile wynosi zachowek i jak należy go liczyć? | Adwokat Koszalin
Zachowek wypłacany jest w formie pieniężnej i nie może polegać na żądaniu wydania rzeczy, nawet w przypadku silnego emocjonalnego związania z nią. Wysokość zachowku określona jest w przepisach, które stanowią, że jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni wówczas należą mu się dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, a w innych wypadkach połowa wartości tego udziału. Oznacza to, iż w przypadku 1/2 wartości spadku wedle przepisów o dziedziczeniu ustawowym zachowek wyniesienie połowę lub 2/3 tego udziału. Co istotne do obliczenia udziałów w spadku zalicza się także osoby, które zostały uznane za niegodne dziedziczenia, a także spadkobierców, którzy spadek odrzucili.
Do obliczenia zachowku jednak nie wystarczy podliczenie wszystkich pozostawionych środków pieniężnych albo wartości nieruchomości, ponieważ znaczenie mają także składniki majątkowe, które zostały w określony sposób zapisane w testamencie, darowane za życia spadkodawcy i to w określonych warunkach. Przy obliczaniu zachowku nie dolicza się natomiast drobnych darowizn, zwyczajowo w danych stosunkach przyjętych, ani dokonanych przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadku.
Istnieje też możliwość pozbawienia prawa do zachowku. Zachodzi ona, gdy spadkodawca w testamencie dokona wydziedziczenia. By skutecznie kogoś wydziedziczyć należy wskazać prawdziwe fakty związane z tym, że wbrew woli spadkodawcy osoba ta uporczywie postępuje w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego, bądź też dopuściła się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci, a także w przypadku gdy uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych. Co istotne – dzieci osoby wydziedziczonej są już uprawnieni do zachowku, chociażby przeżył on spadkodawcę.
Jak można dochodzić zachowku? | Prawnik Koszalin
Otóż dochodzenie zachowku wiąże się z wniesieniem sprawy do Sądu, jeśli nie uda się pozasądownie rozwiązać tego problemu. Czas jaki należy mieć na względzie wynosi co do zasady 5 lat od ogłoszenia testamentu. W szczególnych sytuacjach, które zostaną wykazane podczas sprawy o zachowek, ze względu na art. 5 kodeksu cywilnego, tj. konieczność działania zgodnie z zasadami współżycia społecznego można uchylić się od odpowiedzialności za zapłatę zachowku. Jednakże wymaga to przeprowadzenia odpowiedniego postępowania dowodowego. Pozew o zapłatę zachowku należy skierować przed sąd ostatniego miejsca zwykłego pobytu spadkodawcy.
